Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) Nedir?
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve sosyal iletişim, dil gelişimi ve tekrarlayıcı davranışlar gibi alanlarda zorluklarla karakterize edilen bir nörogelişimsel bozukluktur. "Spektrum" kelimesi, OSB'nin belirtilerinin ve şiddetinin kişiden kişiye büyük farklılık gösterebileceğini ifade eder. OSB, hem çocukların hem de ailelerinin günlük yaşamlarını etkileyebilecek çeşitli zorluklara yol açabilir.
Belirtiler:
- Sosyal İletişim Zorlukları: Çocuklar, göz teması kurmakta, yüz ifadelerini anlamakta ve sosyal ipuçlarını takip etmekte zorlanabilirler. İlişkiler kurma ve sürdürme becerilerinde güçlük yaşanabilir.
- Tekrarlayıcı Davranışlar: El çırpma, kendi etrafında dönme gibi tekrarlayıcı hareketler ya da belirli rutinlere bağlılık gibi davranışlar görülebilir.
- Dil ve İletişim Sorunları: Konuşmayı öğrenme süreci gecikebilir ya da bazı çocuklar hiç konuşmayabilir. Diğer yandan, dil becerisi gelişmiş çocuklar bile dili sosyal etkileşimlerde kullanmada zorluk yaşayabilir.
- Özel İlgi Alanları: OSB'li çocuklar, belirli konulara veya nesnelere aşırı ilgi gösterebilir ve bu alanlarla ilgili detaylı bilgiye sahip olabilirler.
- Duyusal Hassasiyet: Bazı çocuklar, ses, ışık, dokunma gibi duyusal uyaranlara karşı aşırı hassas olabilir. Örneğin, bazı sesler rahatsız edici olabilir ya da belirli dokulara dokunmak istemeyebilirler.
Nedenleri: Otizm Spektrum Bozukluğu'nun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir.
Tedavi ve Destek: OSB için kesin bir tedavi olmamakla birlikte, erken dönemde başlanan eğitim ve terapiler çocukların becerilerini geliştirmesine ve günlük yaşam becerilerini kazanmasına yardımcı olabilir. Uygulamalı Davranış Analizi (ABA), konuşma terapisi, duyu bütünleme terapisi ve özel eğitim programları, OSB'li çocukların desteklenmesinde yaygın olarak kullanılan yöntemlerdir. Her çocuk benzersiz olduğundan, tedavi ve destek süreci de çocuğun bireysel ihtiyaçlarına göre şekillendirilmelidir.
Uzman Dr. Begüm Demirci Şipka, Çocuk ve Genç Psikiyatristi/Psikoterapist. Hemen randevu alın.